Περίπου 190 εκατομμύρια γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας πάσχουν από ενδομητρίωση, μία μυστηριώδη γυναικολογική πάθηση, για την οποία δεν υπάρχει θεραπεία.
Ιστός παρόμοιος με το ενδομήτριο (την επένδυση της μήτρας) αναπτύσσεται έξω από τη μήτρα.
Τα συμπτώματα της ενδομητρίωσης περιλαμβάνουν:
- ισχυρό πόνο και μεγάλη αιμορραγία όταν η γυναίκα έχει περίοδο
- πόνο στη μέση και την πύελο (λεκάνη)
- πόνο κατά τη σεξουαλική επαφή
- υπογονιμότητα
Η φλεγμονή οδηγεί στον σχηματισμό βλαβών και ουλώδους ιστού και η κατάσταση συνήθως επιδεινώνεται με την πάροδο του χρόνου.
Επί του παρόντος, η ενδομητρίωση αντιμετωπίζεται με αναλγητικά φάρμακα, όπως μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, ορμονικές θεραπείες που εμποδίζουν τις ωοθήκες να κάνουν ωορρηξία και χειρουργική επέμβαση σε περιπτώσεις που κρίνεται απαραίτητο.
Αν και οι θεραπείες μπορούν να ανακουφίσουν τα συμπτώματα, η πάθηση θεωρείται ανίατη.
Μία νέα ιαπωνική μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι μια μηνιαία ένεση ενός κατασκευασμένου αντισώματος που στοχεύει την ιντερλευκίνη-8 (IL-8), μια φλεγμονώδη κυτοκίνη, μπορεί να μειώσει τις εστίες, τον ουλώδη ιστό και τις συμφύσεις οργάνων σε μαϊμούδες που πάσχουν από ενδομητρίωση.
Τα αποτελέσματα της μελέτης φαίνεται ότι θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην πρώτη θεραπεία για την ενδομητρίωση.
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν θηλυκούς πιθήκους μακάκους (cynomolgus macaques), οι οποίες βιολογικά, φυσιολογικά και γενετικά είναι κοντά στον άνθρωπο.
Οι θηλυκοί μακάκοι έχουν έμμηνο ρύση, όπως οι γυναίκες, με μέσο έμμηνο κύκλο περίπου 30 ημερών. Επίσης αναπτύσσουν ενδομητρίωση, με παρόμοια παθολογία με αυτή που έχουν οι γυναίκες.
Οι Ιάπωνες ερευνητές μελέτησαν μαϊμούδες που έπασχαν από ενδομητρίωση και άλλες με ενδομητρίωση που προκλήθηκε από τη μεταμόσχευση ενδομητρικού ιστού στο περιτόναιο.
Οι ερευνητές ανέπτυξαν ένα αντίσωμα (το AMY109) που συνδέεται με την κυτοκίνη IL-8. Το κατασκεύασαν έτσι ώστε να μπορεί να στοχεύει την IL-8 πολλές φορές, που σημαίνει ότι το αντίσωμα έπρεπε να χορηγείται μόνο μία φορά το μήνα.
Έκαναν ένεση AMY109 σε μια ομάδα μαϊμούδων με ενδομητρίωση κάθε 4 εβδομάδες για 6 μήνες. Σε μια ομάδα ελέγχου χορηγήθηκαν παρόμοιες ενέσεις που δεν περιείχαν το κατασκευασμένο αντίσωμα.
Η νέα μελέτη δείχνει ότι αυτή η προσέγγιση για τη θεραπεία της ενδομητρίωσης, μπορεί να είναι αποτελεσματική.
Υπάρχει ήδη η θεωρία για την ανοσολογική βάση της γένεσης και εξέλιξης της ενδομητρίωσης και η IL-8 είναι μία από τις γνωστές βασικές προφλεγμονώδεις κυτοκίνες σε αυτή τη διαδικασία και την ίνωση γενικότερα.
Μειώθηκε η φλεγμονή και το μέγεθος των εστιών ενδομητρίωσης
Οι ενέσεις AMY109 δεν επηρέασαν αρνητικά τον έμμηνο κύκλο των μαϊμούδων και δεν παρατηρήθηκαν άλλες παρενέργειες. Υπήρξε όμως βελτίωση στην ενδομητρίωση τους.
Η μηνιαία υποδόρια ένεση AMY109 μείωσε τον όγκο των εστιών, την ίνωση και τις συμφύσεις.
Οι ερευνητές δεν κατάφεραν να επιβεβαιώσουν εάν η ένεση AMY109 μείωσε και τον πόνο που προκαλεί η ενδομητρίωση ή εάν βελτιώθηκε η γονιμότητα των μαϊμούδων.
Ακόμα είναι πολύ νωρίς για να πούμε ότι θα χρησιμοποιηθεί ως θεραπεία σε γυναίκες. Δεδομένων όμως των κοινών στοιχείων μεταξύ πρωτευόντων και ανθρώπων, τα δεδομένα δείχνουν ότι ίσως είναι καιρός να ξεκινήσουμε δοκιμές σε ανθρώπους, αφού βέβαια προηγουμένως καθοριστεί η ασφάλεια και η δοσολογία για πιθανές δοκιμές σε εθελόντριες.