Άρθρο του Ι.Σούση
Η σχέση της ενδομητρίωσης με την υπογονιμότητα είναι σαν τη κόττα και το αυγό.
Ο μηχανισμός με τον οποίο η ενδομητρίωση προκαλεί υπογονιμότητα δεν έχει ακόμη αποσαφηνισθεί. Διάφοροι παράγοντες ενοχοποιούνται όπως οι ανατομικές ανωμαλίες, οι τοξικοί παράγοντες του περιτοναΪκού υγρού, η ελαττωμένη ποιότητα των εμβρύων, τα ελαττωμένα αποθέματα των ωαρίων και η διαταραχή της δεκτικότητας του ενδομητρίου στα έμβρυα.
Το τελευταίο καιρό αυξάνονται οι ενδείξεις, ότι ασθενείς με ενδομητρίωση που υποβάλλονται σε θεραπεία εξωσωματικής γονιμοποίησης, εμφανίζουν διαταραχές στη ποιότητα των ωαρίων, με ελαττωμένα ποσοστά γονιμοποίησης και εμφύτευσης.
Τα ωάρια περιβάλλονται από πολλές στιβάδες κοκιωδών κυττάρων. Τα κύτταρα αυτά είναι εξαιρετικής σημασίας για τη σωστή διατροφή του ωαρίου, την ωρίμανση του, την ωορρηξία και την γονιμοποίηση. Είναι απόλυτα εξειδικευμένα κύτταρα για την υποστήριξη του ωαρίου. Μεταβολίζουν τους υδρογονάνθρακες παρέχοντας ενέργεια στο ωάριο και επικοινωνούν συνεχώς μαζί του με ειδικά παρακρινικά σήματα.
Διαταραχές στην λειτουργία των μιτοχονδρίων επηρεάζουν την επιβίωση των κυττάρων και την απόπτωση (προγραμματισμένος κυτταρικός θάνατος) και σχετίζονται με την αύξηση στα επίπεδα του οξειδωτικού στρες.
Η κατανάλωση trans λιπαρών οξέων σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης ενδομητρίωσης κατά 48%. Αντίθετα η κατανάλωση ω-3 λιπαρών οξέων σχετίζεται με μείωση του κινδύνου εμφάνισης ενδομητρίωσης κατά 22%.
Επειδή τα μιτοχόνδρια έχουν σημαντικό ρόλο στον μεταβολισμό των λιπαρών οξέων, στο οξειδωτικό στρες και στην απόπτωση, προέκυψε η συσχέτιση ανάμεσα στην ενδομητρίωση και την δυσλειτουργία των μιτοχονδρίων.
Ο Albert Hsu και οι συνεργάτες του στο Jones Institute for Reproductive Medicine στην Virginia, μελέτησαν την λειτουργία των μιτοχονδρίων των Κοκκιωδών κυττάρων σε 11 ασθενείς με ενδομητρίωση και σε 39 γυναίκες χωρίς ενδομητρίωση, που υποβάλλονταν σε θεραπεία με εξωσωματική γονιμοποίηση. Τα δημογραφικά στοιχεία των γυναικών και τα αποτελέσματα της εξωσωματικής γονιμοποίησης δεν διέφεραν ανάμεσα στις δύο ομάδες.
Στα μιτοχόνδρια όμως των γυναικών που έπασχαν από ενδομητρίωση, τα επίπεδα του ATP ήταν 64,98% χαμηλότερα από την ομάδα σύγκρισης. Το ATP είναι το “καύσιμο” των κυττάρων. Πιθανόν, με αυτόν τον μηχανισμό, τα κοκκιώδη κύτταρα να μη διατρέφουν σωστά το αναπτυσσόμενο ωάριο σε γυναίκες με ενδομητρίωση, με ότι αυτό συνεπάγεται για την λειτουργία του και την γονιμποίηση του.
Περαιτέρω μελέτες είναι αναγκαίες για την επιβεβαίωση των αποτελεσμάτων.
Endometriosis may be associated with mitochondrial dysfunction in cumulus cells from subjects undergoing in vitro fertilization-intracytoplasmic sperm injection, as reflected by decreased adenosine triphosphate production.