Άρθρο του Ι. Σούση
Η σχέση του καπνίσματος και της ενδομητρίωσης δεν είναι ξεκάθαρη. Πολλές αναφορές στην βιβλιογραφία αναφέρουν αντίθετα αποτελέσματα.
Δια να ξεκαθαρίσουν το κίνδυνο ενδομητρίωσης σε καπνίστριες οι Francesca Bravi και οι συνεργάτες της από διάφορα Πανεπιστήμια της Ιταλίας έκαναν μία μεγάλη μετα-ανάλυση που δημοσιεύτηκε στο έγκριτο ιατρικό περιοδικό British Medical Journal BMJ το 2014.
Εξέτασαν 1758 άρθρα και από αυτά 38 πληρούσαν τα κριτήρια ένταξης τους στη νέα ανάλυση. Συνολικά αντιστοιχούσαν σε 13129 γυναίκες με ενδομητρίωση. Όπως γνωρίζουμε η ενδομητρίωση είναι εξαρτώμενη από τα οιστρογόνα (τις γυναικείες ορμόνες του κύκλου).
Σε μία μελέτη από την Πορτογαλλία οι γυναίκες που κάπνιζαν είχαν μικρότερη πιθανότητα ενδομητρίωσης, σε σχέση με μη καπνίστριες ή σε σχέση με αυτές που σταμάτησαν να καπνίζουν.
Σε μία Τουρκική μελέτη βρέθηκε αντίθετη σχέση ανάμεσα στο κάπνισμα και την ενδομητρίωση.
Στην Αμερική συνέκριναν υπογόνιμες γυναίκες με ενδομητρίωση με γόνιμες γυναίκες. Όσον αφορά το κάπνισμα, υπήρχε ελαφρά ελαττωμένη πιθανότητα ενδομητρίωσης σε βαριές καπνίστριες που ξεκίνησαν από μικρή ηλικία.
Πως όμως το κάπνισμα μπορεί να επηρεάσει την πιθανότητα εμφάνισης ενδομητρίωσης;
Η βιολογική εξήγηση αφορά την επίδραση του καπνίσματος στην παραγωγή οιστρογόνων και ουσιών φλεγμονής. Το κάπνισμα ελαττώνει την παραγωγή οιστρογόνων και προγεστερόνης. Επίσης το κάπνισμα αυξάνει τις ουσίες της φλεγμονής, όχι μόνον στον πνεύμονα, αλλά σε όλους τους ιστούς του σώματος.
Μηχανισμοί που επηρεάζουν την εμφάνιση της ενδομητρίωσης.
Στην μελέτη αναλύθηκαν ξεχωριστά οι γυναίκες που δεν κάπνισαν ποτέ, αυτές που καπνίζουν τώρα και οι καπνίστριες που σταμάτησαν το κάπνισμα.
Επίσης ελαφρά και βαριά χρήση του καπνού.
Συμπεράσματα: Η παρούσα μελέτη δεν έδειξε καμμία συσχέτιση ανάμεσα στο κάπνισμα και την ενδομητρίωση. Το κάπνισμα δεν προκαλεί ούτε σταματά την εμφάνιση της ενδομητρίωσης.
F. Bravi et al.,BMJ Open 2014:4(12) e006325
Calhaz-Jorge C, Mol BW, Nunes J et al. Clinical predictive factors for endometriosis in a Portuguese infertile population. Hum Reprod 2004;19:2126–31 doi:10.1093/humrep/deh374 [PubMed]
Aban M, Ertunc D, Tok EC et al. Modulating interaction of glutathione-S-transferase polymorphisms with smoking in endometriosis. J Reprod Med 2007;52:715–21. [PubMed]